Pięć dekad nauki, pasji i rozwoju – 50-lecie Instytutu Psychologii UG
W Ratuszu Głównego Miasta w Gdańsku, w zabytkowej Wielkiej Sali Wety, wśród portretów polskich monarchów, 15 października 2025 roku odbyła się uroczystość upamiętniająca trzy wyjątkowe jubileusze: 35-lecie Wydziału Nauk Społecznych, 50-lecie Instytutu Psychologii oraz 80. rocznicę urodzin prof. dr. hab. Waldemara Tłokińskiego – pierwszego dziekana WNS. Wydarzenie to, zgromadziło liczne grono obecnych i emerytowanych pracowników naukowych, studentów, absolwentów oraz zaproszonych gości, w tym delegatów z wiodących ośrodków akademickich w Polsce.
Kulminacyjnym punktem obchodów 50-lecia był panel wspomnieniowy moderowany przez prof. Henryka Olszewskiego. W jego trakcie pracownicy Instytutu Psychologii przedstawiali sylwetki wybitnych psychologów, których dorobek naukowy oraz działalność dydaktyczna i organizacyjna odegrały istotną rolę w rozwoju dyscypliny oraz kształtowaniu tożsamości Instytutu Psychologii Uniwersytetu Gdańskiego. Tego dnia prof. dr hab. Mariola Bidzan oraz prof. dr hab. Natasza Kosakowska-Berezecka zostały uhonorowane Srebrnym Medalem Uniwersytetu Gdańskiego.
Półwiecze Instytutu, jeszcze dłuższa tradycja
Chociaż oficjalną datą, wokół której skupiał się jubileusz, jest 1 grudnia 1975 roku - dzień przekształcenia Zakładu Psychologii w samodzielny Instytut Psychologii - tradycje nauczania tego przedmiotu w Gdańsku są znacznie dłuższe. Pierwsze zajęcia dydaktyczne z psychologii rozpoczęto już w 1946 roku w Pedagogium, mieszczącym się w Gdańsku-Oliwie. Psychologia była w Gdańsku obecna od samych narodzin Wyższej Szkoły Pedagogicznej, która stała się kolebką Uniwersytetu Gdańskiego.
Kolejnym kamieniem milowym było powstanie w 1957 roku Katedry Psychologii przy kierunku Pedagogika. Po utworzeniu Uniwersytetu Gdańskiego w 1970 roku, powołano Instytut Pedagogiki i Psychologii, w ramach którego funkcjonował Zakład Psychologii, kierowany przez doc. dr hab. Józefa Rembowskiego.
Dynamiczny rozwój i naukowa samodzielność
Decyzja z 1975 roku o powołaniu Instytutu Psychologii, którego dyrekcję objął doc. dr hab. Józef Rembowski, otworzyła nowy rozdział. W pierwszym okresie działalności Instytut posiadał trzy zakłady: Zakład Psychologii Ogólnej i Osobowości (kier. doc. dr hab. Tadeusz Mądrzycki), Zakład Psychologii Rozwojowej i Badań nad Rodziną (kier. doc. dr hab. Józef Rembowski) oraz Zakład Psychologicznych Podstaw Nauczania i Wychowania (kier. doc. dr hab. Leon Niebrzydowski).
Niedługo potem, bo już 2 grudnia 1976 roku, odbyła się pierwsza obrona pracy doktorskiej w nowym Instytucie, autorstwa mgr Marty Bogdanowicz. Kluczowy dla
rozwoju jednostki był rok 1977, kiedy to powołano kierunek studiów „Psychologia”. Pierwsze egzaminy wstępne w lipcu 1977 roku przyciągnęły 129 kandydatów, z których przyjęto 36 osób. Już rok później zainteresowanie było rekordowe – o 25 miejsc ubiegało się 212 kandydatów.
Przez kolejne dekady Instytut dynamicznie się rozwijał, zmieniając także swoje siedziby - od budynku przy ulicy Krzywoustego w Gdańsku, przez malowniczą willę w Sopocie przy ulicy Wosia Budzysza, aż po budynek przy ulicy Pomorskiej 68 w Gdańsku-Jelitkowie. Jednostka zyskała naukową samodzielność, powołując Radę Naukową uprawnioną do prowadzenia przewodów doktorskich oraz uruchamiając Studium Doktoranckie.
Obchody 50-lecia stanowiły nie tylko okazję do podsumowania imponującego dorobku naukowego i dydaktycznego, ale także do podkreślenia roli, jaką Instytut Psychologii Uniwersytetu Gdańskiego odgrywa w krajowym środowisku naukowym, co potwierdziła liczna obecność przedstawicieli z całego kraju.